Και οι μάσκες έπεσαν. Σας το γράφαμε από την προηγούμενη εβδομάδα ότι ο - εκ πρώτης όψεως - «χαλαρός» Πολ Τόμσεν άρχισε την επιθετική πολιτική κατά της χώρας μας, σε σημείο που στο παρά πέντε μπλοκάρει όλες τις συμφωνίες που πάει να κλείσει η κυβέρνηση, τόσο με την τρόικα όσο και με τους ιδιώτες επενδυτές για το PSI.
Τα τελευταία δύο χρόνια το ΔΝΤ και ο Τόμσεν προσωπικά έπαιζαν άμυνα και εμφανίζονταν, μέσω διαρροών, να επικρίνουν την «ξεροκέφαλη» Ε.Ε. που επέμενε στη δημοσιονομική προσαρμογή, στην περικοπή μισθών και συντάξεων και στην αύξηση φόρων.
Επί της ουσίας όμως αυτό ήθελε το ΔΝΤ: Μια βαριά υφεσιακή χώρα, χωρίς μέλλον και διέξοδο πλην της τελικής και συνολικής πτώχευσης. Τις τελευταίες εβδομάδες, όταν η Ε.Ε. άρχισε να δηλώνει ότι ίσως το δημοσιονομικό μοντέλο προκάλεσε ασφυξία στη χώρα μας παρά ανάσα, το ΔΝΤ φανέρωσε το πραγματικό του πρόσωπο.
Όπως είναι σε θέση να αποκαλύψει το «Π», οι σχέσεις του Τόμσεν με τον Λουκά Παπαδήμο είναι από ψυχρές έως κάκιστες. Και αυτό διότι ο Παπαδήμος άρχισε να ρίχνει γέφυρες με την ΕΚΤ και τους Αμερικανούς εκπροσώπους στο ΔΝΤ παρακάμπτοντας τον αγαπητό Τόμσεν, που μετά την παραίτηση του διευθυντή του έχει βλέψεις για πολύ ψηλά. Και επειδή τα νέα συμφέροντα που επικρατούν στο Ταμείο είναι υπέρ της πτώχευσης της Ελλάδας, ο Τόμσεν έβγαλε δόντια.
Κοινώς, θέτει συνεχώς νέους όρους στο τραπέζι όλων των διαπραγματεύσεων και τορπιλίζει οποιαδήποτε προσπάθεια για συναίνεση από τα τρία κόμματα της συμπολίτευσης.
Ο «σκληρός»
Οι πραγματικές διαθέσεις του ΔΝΤ διαφαίνονται στη συνέντευξη που έδωσε ο τροϊκανός στην «Καθημερινή». Θέλει διάλυση και στις εργασιακές σχέσεις του ιδιωτικού τομέα και βεβαίως μαζικές απολύσεις στο Δημόσιο. Και μπορεί τώρα όλοι να μιλούν για πιθανή διάσωση του 13ου και 14ου μισθού, η μνημονιακή ιστορία όμως αποδεικνύει ότι το θέμα πάντα βγαίνει στην επιφάνεια για να κολλήσει στο μυαλό του Έλληνα και να εκτελεστεί τρεις μήνες αργότερα, όταν πάλι τα νούμερα δεν θα βγαίνουν. Εν τω μεταξύ η ζύμωση στις συνειδήσεις θα γίνει...
Όμως, στο παρασκήνιο, ο Τόμσεν παίζει επικίνδυνη επίθεση. Οι τρικλοποδιές που βάζει συνεχώς το ΔΝΤ στις διαπραγματεύσεις για το PSI αφήνουν ανοικτά τα περιθώρια για πλήρη χρεοκοπία. Οι αγορές το έχουν μυριστεί και το κερδοσκοπικό πάρτι δίνει και παίρνει. Όταν την προηγούμενη εβδομάδα η ελληνική πλευρά συμφώνησε με τον Νταλάρα, το ΔΝΤ και η Γερμανία ήθελαν μεγαλύτερο κούρεμα, άνω του 68%. Με την επιστροφή του Νταλάρα στην Αθήνα το κούρεμα ανέβηκε στο 70% και όλοι ελπίζουν ότι η συμφωνία θα κλείσει.
Όμως αξιωματούχοι του Ταμείου διαρρέουν τώρα ότι ακόμη και το 70% δεν είναι αρκετό και ότι πρέπει να συμμετάσχει στο PSI και η ΕΚΤ, μέσω κουρέματος των ελληνικών ομολόγων που κατέχει. Κάτι τέτοιο θα ήταν ανήκουστο πριν από λίγους μήνες για την ΕΚΤ. Και βεβαίως, για να πραγματοποιηθεί, πρέπει να συμφωνήσουν όλοι οι κεντρικοί τραπεζίτες της ευρωζώνης.
Δεν αρκεί δηλαδή μόνο η καλή θέληση του προέδρου της, Ιταλού Μάριο Ντράγκι. Το θέμα συζητήθηκε στην προηγούμενη συνάντηση των κεντρικών τραπεζιτών στη Φρανκφούρτη, πριν από έναν μήνα περίπου, και 6 τραπεζίτες (του σκληρού πυρήνα) έβαλαν βέτο. Μήπως κάποια συμφέροντα έχουν προεξοφλήσει τη διάσταση απόψεων στους κόλπους της ΕΚΤ; Αλλά, ακόμη και αν συμφωνήσει η ΕΚΤ (ο Λ. Παπαδήμος κινείται προς αυτήν την κατεύθυνση), παραμένουν τρία μεγάλα εμπόδια πριν η Ελλάδα πάρει τη μεγάλη δόση του νέου δανείου μέχρι τον Μάρτιο:
1 Να συμφωνήσει το 90% των ιδιωτών επενδυτών με την επίσημη πρόταση που αναμένεται να ανακοινώσει η Ελλάδα στις 13 Φεβρουαρίου για το PSI. Εάν δεν υπάρξει πλήρης συμμετοχή, τότε ένα νέο γαϊτανάκι εξελίξεων προς τη συνολική πτώχευση θα αρχίσει, αφού η χώρα μας θα αναγκαστεί να ενεργοποιήσει τις ρήτρες κινδύνου και το κούρεμα θα μετατραπεί σε υποχρεωτικό για μια μερίδια επενδυτών. Φανταστείτε τι θα γίνει στις αγορές.
2 Να λάβει η κυβέρνηση Παπαδήμου τις τρεις υπογραφές των Παπανδρέου, Σαμαρά, Καρατζαφέρη, που χρειάζεται για τα prior actions, τα νέα μέτρα που θα ληφθούν για να κλείσουν οι μαύρες τρύπες του ελλείμματος του 2011. Οι τρεις πρέπει να δεσμευθούν ότι θα τηρήσουν στο έπακρο και τους όρους της νέας δανειακής σύμβασης που θα έρθει, η οποία θα δεσμεύει τη χώρα για άλλα δέκα χρόνια.
3 Να περάσει η δανειακή σύμβαση από τη Βουλή, που τώρα θυμίζει ξέφραγο αμπέλι. Κοινώς, όποιος βουλευτής θυμηθεί να επαναστατήσει τώρα (με δύο χρόνια καθυστέρηση) θα μπλοκάρει τα πάντα. Και η άβουλη και άχρωμη κυβέρνηση Παπαδήμου προσφέρεται για όψιμους επαναστάτες.
Κοινώς, υπάρχει ακόμη ανοιχτό το ενδεχόμενο να πάρουν τα πράγματα μια ανεξέλεγκτη τροπή για τη χώρα μας. Και τα αγγλοσαξονικά συμφέροντα έχουν ήδη δείξει τις προθέσεις τους.
Τα μέτρα που έρχονται, θα είναι τόσο δυσβάσταχτα σε κοινωνικό και συνειδησιακό επίπεδο, ώστε μπορεί να φέρουν τα πάνω κάτω εντός της Βουλής.
Τελική συμφωνία
Κατά τους τροϊκανούς, μέχρι το έκτακτο Eurogroup της Δευτέρας πρέπει να έχουν κλείσει όλα τα μέτωπα και ο Βενιζέλος να ανηφορίσει στις Βρυξέλλες με έτοιμο σχέδιο που θα περιγράφει στους ομολόγους του τόσο την τελική συμφωνία για το κούρεμα όσο και επιπλέον μέτρα που αντιστοιχούν στο 2% του ΑΕΠ.
Πρέπει δηλαδή να βρεθούν 4,5 δισ. επιπλέον μόνο για να κλείσουν οι μαύρες τρύπες του 2011 και του 2012. Να υπογραμμίσουμε ότι αυτά τα μέτρα είναι επιπλέον και θα έρθουν επιπρόσθετα των όσων άλλων έχουμε δεσμευθεί για το 2012, δηλαδή επιπλέον των 7,5 δισ. ευρώ! Με άλλα λόγια, για άλλη μια φορά ο ελληνικός λαός θα πληρώσει τις υπεραισιόδοξες προβλέψεις του ΥΠΟΙΚ και της τρόικας για έλλειμμα και ύφεση.
Τα μέτρα αυτά είναι προϋπόθεση για να δεχθούν οι υπουργοί του Eurogroup να εγκρίνουν την τελική συμφωνία του PSI.
Ο Βενιζέλος θα πρέπει επίσης να δώσει χρονοδιάγραμμα για τις νομοθετικές ρυθμίσεις που εκκρεμούν και αφορούν τις επικουρικές, τα λουκέτα σε ΔΕΚΟ, τις απολύσεις και τις παρεμβάσεις σε φάρμακα, Υγεία, τράπεζες.
Ήδη από τη Βουλή ο υπουργός Οικονομικών δήλωσε ότι όλα αυτά προωθούνται άμεσα και άφησε το παραθυράκι ανοιχτό για τις απολύσεις στο Δημόσιο, που πρέπει να θεωρούνται δεδομένες.
Όλα αυτά μέχρι τη Δευτέρα. Εάν οι εταίροι ικανοποιηθούν, τότε θα αρχίσει το παζάρι για το μεγάλο μνημόνιο, το οποίο θα πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου, όταν θα αποφασιστεί από τους δανειστές μας εάν η Ελλάδα είναι σε θέση να λάβει την επόμενη δόση του δανείου.
Σκοπός του Βενιζέλου είναι να περάσουν όλα από τη Βουλή μέχρι τις 13 Φεβρουαρίου, όταν η Ελλάδα θα καταθέσει την επίσημη πρόταση για το κούρεμα προς τους ιδιώτες επενδυτές. Τη στιγμή βέβαια που κυβέρνηση, δανειστές και τρόικα βλέπουν μπροστά τους μόνο αριθμούς, το πόρισμα της Eurostat για την πραγματική κατάσταση της ελληνικής οικονομίας κόβει την ανάσα. Οι άνεργοι φθάνουν το ένα εκατομμύριο, με αδυναμία οποιασδήποτε απορρόφησής τους, αφού η ύφεση θα συνεχιστεί και το 2013.
Έρχονται μέρες απόλυτης φτώχειας
H ΕΣΕΕ, σε έκθεση που δημοσιοποίησε χθες, ανέλυσε τα στοιχεία της μείωσης της κατανάλωσης των ελληνικών νοικοκυριών το 2011 και προειδοποίησε την κυβέρνηση και τους δανειστές ότι σύντομα θα κληθούν να αντιμετωπίσουν στην Ελλάδα συνθήκες απόλυτης φτώχειας.
Η μείωση της κατανάλωσης σημαίνει μείωση του τζίρου, μείωση της φορολογητέας ύλης, μείωση των δημόσιων εσόδων, μείωση των εργοδοτών κατά 60.000 και των εργαζομένων στο εμπόριο κατά τουλάχιστον 100.000 μέσα στο 2012. Συγκεκριμένα, ο Δείκτης Κύκλου Εργασιών στο Λιανικό Εμπόριο, μη συμπεριλαμβανομένων των καυσίμων, σημείωσε πτώση 5,2% σε σχέση με τον Νοέμβριο του 2010, ενώ το αντίστοιχο μέγεθος, συμπεριλαμβανομένων των καυσίμων, υποχώρησε κατά 6,3%.
Τα καταστήματα ένδυσης και υπόδησης δέχθηκαν το μεγαλύτερο βάρος της λιτότητας ενώ ακολούθησαν τα καταστήματα καυσίμων και λιπαντικών αυτοκινήτων, τα καταστήματα επίπλων - ηλεκτρικών ειδών - οικιακού εξοπλισμού, τα καταστήματα τροφίμων και ποτών και τα καταστήματα φαρμακευτικών - καλλυντικών.
Αυτή η παρατήρηση, σε συνδυασμό με την υποχώρηση κατά 3,3% στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων (παράλληλα με πρωτοφανή ανεργία, πτώση των καταθέσεων, καθυστερήσεις στις πληρωμές κ.ά.), φανερώνει πως πλέον οι καταναλωτές έχουν εξαντλήσει τις δυνατότητές τους και έχουν περιορίσει τις δαπάνες τους στα απολύτως αναγκαία. Η καταναλωτική συμπεριφορά τείνει να αποκτήσει μόνιμο χαρακτήρα, οδηγεί σε αδιέξοδο, ανακυκλώνει την ύφεση και προκαλεί φτώχεια.
Ταυτόχρονα, η ανύπαρκτη ρευστότητα και η μηδενική ροή χρηματοδότησης ιδιωτών, επιχειρήσεων και επαγγελματιών έχουν «νεκρώσει» την αγορά.
Το σύνολο του τραπεζικού δανεισμού νοικοκυριών και επιχειρήσεων τον Δεκέμβριο του 2011 υποχώρησε στα 248,5 δισ., από τα 257,8 δισ. του Δεκεμβρίου του 2010. Από το σύνολο των οφειλών του ιδιωτικού τομέα τα 135,5 δισ. είναι επιχειρηματικά δάνεια και τα 113 δισ. είναι δάνεια των νοικοκυριών, ενώ τα επισφαλή δάνεια έχουν φτάσει το 15% των χορηγήσεων, δηλαδή πάνω από 37 δισ.
Αναμένεται ότι μέσα στο 2012 η πιστωτική επέκταση στο εμπόριο θα επιβραδυνθεί ακόμα περισσότερο από το -6% του Δεκεμβρίου του 2011, κυρίως λόγω της έλλειψης απαραίτητης ρευστότητας από τις τράπεζες.
Η υψηλή ανεργία, οι συνεχείς περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, η υπερφορολόγηση, οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα, τα καύσιμα, οι αυξήσεις στη στέγαση και ιδιαίτερα στους λογαριασμούς των ΔΕΚΟ, αλλά και οι δανειακές υποχρεώσεις έχουν περιορίσει ασφυκτικά τον προϋπολογισμό της μέσης ελληνικής οικογένειας και έχουν αναγκάσει περίπου 1.000.000 νοικοκυριά να συρρικνώσουν τις καταναλωτικές δαπάνες τους κάτω από τα όρια της αξιοπρέπειάς τους.
ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ
Η φράση του Ευάγγελου Βενιζέλου μετά την ολοκλήρωση της τηλεδιάσκεψης του Eurogroup το μεσημέρι, είναι άκρως περιγραφική της κατάστασης που διαμορφώνεται για την Ελλάδα, με φόντο την ολοκλήρωση του PSI, αλλά και την επίτευξη συμφωνίας για τη νέα δανειακή σύμβαση.
Οι Αμερικανοί, που δεν φημίζονται για την ιστορική παράδοση και το βάθος της κουλτούρας τους, έχουν καταγράψει δια μέσου των εποχών ανεκδοτολογικές μαρτυρίες, που τείνουν να χρησιμεύσουν ως κιβωτός εμπειριών. Και σοφίας.