ΟΙ ΡΩΣΟΙ ΠΡΟΣΦΕΡΑΝ ΔΥΟ ΔΩΡΑ
Της Μαρίας Σπυράκη
Οι Ρώσοι ήταν έτοιμοι να καταθέσουν δεσμευτική προσφορά για τη ΔΕΠΑ έχοντας περιλάβει στο πακέτο και μια σειρά «δώρα» που θα βελτίωναν την εικόνα τους στην ελληνική αγορά. Η προσφορά για την εξαγορά της ΔΕΠΑ θα συνδυάζονταν με τη δέσμευση για την κατασκευή και λειτουργία στην Ελλάδα νέων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο.
Ταυτόχρονα θα ανακοινώνονταν η μείωση της τιμής του φυσικού αερίου στην Ελλάδα σε δύο δόσεις ώστε να κατέβει κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Μέχρι τα μέσα της περασμένης εβδομάδος όλα έδειχναν να έχουν δρομολογηθεί. Μάλιστα στέλεχος της κυβέρνησης που συμμετείχε στις συναντήσεις που έκανε ο πρωθυπουργός στο Μαξίμου με τον ισχυρό άνδρα της Gazprom Αλεξέι Μίλερ έλεγε χαρακτηριστικά πως «έδειχνε να επιθυμεί διακαώς τη ΔΕΠΑ και να είναι έτοιμος να δώσει όσα χρειάζονται για να την αποκτήσει...».
Εξαφανίστηκαν
Τελικά όμως οι Ρώσοι δεν εμφανίστηκαν. Αντίθετα εξαφανίστηκαν στην κυριολεξία. Η κυβέρνηση έμαθε μέσω e-mail από τη ρωσική Sintez ότι δεν θα καταθέσει δεσμευτική προσφορά για το ΔΕΣΦΑ, δεν είχε όμως καμία επίσημη ενημέρωση από τη Gazprom. Ο ρόλος της ευρωπαϊκής επιτροπής στο ναυάγιο της αποκρατικοποίησης της ΔΕΠΑ ήταν τόσο καταλυτικός και εξόφθαλμος που καμία επίσημη διάψευση δεν φαίνεται αρκετή.
Τελικά όμως οι Ρώσοι δεν εμφανίστηκαν. Αντίθετα εξαφανίστηκαν στην κυριολεξία. Η κυβέρνηση έμαθε μέσω e-mail από τη ρωσική Sintez ότι δεν θα καταθέσει δεσμευτική προσφορά για το ΔΕΣΦΑ, δεν είχε όμως καμία επίσημη ενημέρωση από τη Gazprom. Ο ρόλος της ευρωπαϊκής επιτροπής στο ναυάγιο της αποκρατικοποίησης της ΔΕΠΑ ήταν τόσο καταλυτικός και εξόφθαλμος που καμία επίσημη διάψευση δεν φαίνεται αρκετή.
Γνώστης της κατάστασης στις Βρυξέλλες ο επί εικοσαετία σχεδόν πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, δεν μάσησε τα λόγια του όταν ερωτήθηκε για τα σενάρια που εμφάνιζαν την Κομισιόν να βάζει εμπόδια στην απόκτηση της ΔΕΠΑ από την Gazprom λόγω της δεσπόζουσας θέσης που κατέχει η δεύτερη στην ευρωπαική αγορά φυσικού αερίου: «Δεν βρίσκομαι μέσα στους μυστικούς διαδρόμους της Κομισιόν, δεν ξέρω αν έχει εμπλακεί η Κομισιόν στη διαδικασία την οποία εσείς περιγράφετε. Ούτε το αποκλείω, ούτε το θεωρώ δεδομένο μέσα στο σκεπτικό και στην επιχειρηματολογία μου. Εάν τώρα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μετείχε και παρενέβη με τον τρόπο που εσείς περιγράψατε, τότε θα πρέπει η Κομισιόν να είναι σε θέση να αναλάβει όλες τις επιπτώσεις της στάσης της. Αν έγινε αυτό έτσι όπως το είπατε?» είπε ο πρώην πρόεδρος του Eurogroup αφήνοντας εμφανώς να φανεί ότι πρόκειται για κοινό μυστικό.
Η Κομισιόν είχε άλλωστε διαμηνύσει μέσω του Ματίας Μορς, ότι ζητούσε αλλαγή των όρων του διαγωνισμού για τη ΔΕΠΑ ώστε εάν τελικά κατέληγε στους Ρώσους να μην μπορούσε η Gazprom να μπλοκάρει την είσοδο αζέρικου αερίου στον αγωγό IGB στον οποίο η ΔΕΠΑ συμμετέχει κατά 50%.
Παράλληλα υψηλόβαθμο στέλεχος της Ε.Ε. διεμήνυσε στην ρωσική πλευρά, ότι θα συμπεριελάμβανε την εξαγορά της ΔΕΠΑ στην έρευνα που διεξάγουν οι Βρυξέλλες για την κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης που κατέχει η Gazprom στην Ε.Ε. με δεδομένο ότι η παρουσία της εξελίσσεται σε ισχυρό μονοπώλιο. «Ήταν μια διαμάχη που υπερέβη την Ελλάδα» παραδέχθηκε ο Αντώνης Σαμαράς μόλις πληροφορήθηκε την εξέλιξη.
Τους προηγούμενους μήνες ο πρωθυπουργός είχε επικοινωνήσει με την Άγκελα Μέρκελ, τον Φρανσουά Ολαντ, τον Ζοζέ Μπαρόζο και είχε στείλει μήνυμα και στον Λευκό Οίκο για να σημειώσει πως δεν υπάρχει σοβαρό ενδιαφέρον για την αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ από εταιρείες ευρωπαϊκών και αμερικανικών συμφερόντων. Στην ουσία είχε απευθύνει προσκλητήριο χωρίς όμως να πάρει απάντηση.
Η αποχώρηση των Ρώσων ήταν ένα σενάριο το οποίο δεν είχε αποκλείσει, αλλά έδειχνε να μη συγκεντρώνει υψηλές πιθανότητες. Αντίθετα Gazprom και Sintez φαινόταν επικρατέστερες για την απόκτηση της ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ αντίστοιχα.
Γνωρίζοντας τις ισχυρές αντιδράσεις της Κομισιόν και τις κατηγορίες περί μονοπωλίου των Ρώσων στην Ευρώπη, ο Αντώνης Σαμαράς πήγε επί τούτου στο Αζερμπαϊτζάν και συνάντησε τον πρόεδρο Αλίεφ. Η συζήτηση επικεντρώθηκε στο ενδεχόμενο η αζέρικη Socar να διεκδικήσει το ΔΕΣΦΑ.
Το μήνυμα
Το μήνυμα άλλωστε του Αλίεφ ήταν «ξεχάστε τα σχέδια για τον αγωγό ΤΑΡ εφόσον ο ΔΕΣΦΑ περάσει στους Ρώσους.» Ο Αντώνης Σαμαράς φέρεται να πρότεινε στον Αλίεφ να προχωρήσει η Socar σε μια πολύ καλή προσφορά για το ΔΕΣΦΑ με τη δέσμευση ότι η αποκρατικοποίηση δεν έχει κλείσει και θα πάει στην πιο ελκυστική προσφορά.
Το μήνυμα άλλωστε του Αλίεφ ήταν «ξεχάστε τα σχέδια για τον αγωγό ΤΑΡ εφόσον ο ΔΕΣΦΑ περάσει στους Ρώσους.» Ο Αντώνης Σαμαράς φέρεται να πρότεινε στον Αλίεφ να προχωρήσει η Socar σε μια πολύ καλή προσφορά για το ΔΕΣΦΑ με τη δέσμευση ότι η αποκρατικοποίηση δεν έχει κλείσει και θα πάει στην πιο ελκυστική προσφορά.
Η Socar φαίνεται πως τώρα διεκδικεί με αξιώσεις το ΔΕΣΦΑ, αλλά η μεγάλη αποκρατικοποίηση που θα απέδιδε σχεδόν ένα δισ. και θα άλλαζε το επενδυτικό κλίμα στην Ελλάδα βρήκε «τοίχο» από την Κομισιόν που είχε ήδη αποφασίσει να μην επιτρέψει στους Ρώσους να επεκταθούν άλλο στην Ευρώπη.