Εδώ και περισσότερο από ένα χρόνο, σε μεγάλο μέρος της κοινωνίας, έχει καλλιεργηθεί μία αντίληψη ότι, εάν η Ελλάδα κηρύξει μονομερώς στάση πληρωμών (ανεξέλεγκτη χρεοκοπία), τότε αυτομάτωςδιαγράφεται το χρέος της και ότι θα πάψει να το οφείλει.
Τίποτα δεν είναι περισσότερο λανθασμένο από την αντίληψη αυτή.
Η Ελλάδα, όπως βεβαίως και κάθε χώρα, έχει το δικαίωμα να κηρύξει στάση πληρωμών. Καθώς το χρέος της χώρας (όπως συμβαίνει με τα χρέη των περισσότερων χωρών) διέπεται από το εγχώριο δίκαιο και με βάση τη διεθνή πρακτική της «κρατικής ασυλίας», κανείς δεν θα έχει το δικαίωμα να λάβει μέτρα εναντίον της χώρας, σε περίπτωση που αυτή χρεοκοπήσει.
Αυτό όμως δε σημαίνει ότι διαγράφονται και τα χρέη της. Τα χρέη θα εξακολουθούν να υπάρχουν και οι τόκοι θα συνεχίσουν να τρέχουν. Αυτό είναι κάτι το οποίο παραλείπουν να επισημάνουν όσοι προτρέπουν σήμερα σε μία μονομερή στάση πληρωμών.
Εάν η Ελλάδα κηρύξει χρεοκοπία, τότε μπορεί να μην πληρώνει τα χρέη της, αλλά παράλληλα θα συμβεί και μία σειρά άλλων εξελίξεων:
- Η απομόνωση της χώρας από τις διεθνείς αγορές.
- Η προσφυγή των ομολογιούχων σε τοπικά ή σε διεθνή δικαστήρια.
- Η διεθνής κατακραυγή της χώρας, επειδή αυτή αθετεί τις υποχρεώσεις της
- Συνεχείς παραστάσεις εναντίον της χώρας σε κάθε διεθνή οργανισμό και σε κάθε διεθνή εκδήλωση.
- Πίεση των ομολογιούχων (οι οποίοι είναι ισχυροί οικονομικοί οργανισμοί) προς τις Κυβερνήσεις τους για αρνητική αντιμετώπιση των διαφόρων ζητημάτων που αφορούν στην Ελλάδα, στους διάφορους διεθνείς οργανισμούς.
- Πίεση των ομολογιούχων προς τις Κυβερνήσεις τους για άσκηση πίεσης στην Ελλάδα να εξοφλήσει τις υποχρεώσεις της.
Βεβαίως, κάποιος μπορεί να ισχυρισθεί ότι η χώρα μπορεί να ζήσει και να επιβιώσει με τα παραπάνω. Αυτό μπορεί να είναι αποδεκτό για ένα βραχυχρόνιο χρονικό διάστημα. Όμως, σε καμία περίπτωση δε μπορεί ένα κράτος να επιβιώσει, κάτω απ’ αυτές τις διεθνείς πιέσεις, για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αργά ή γρήγορα θα υποκύψει, ενώ πιθανότατα στο μεταξύ θα μπορούσαν να έχουν συμβεί αρκετέςανεπανόρθωτες βλάβες.
Όμως, αυτές είναι μόνο οι διεθνείς συνέπειες μίας χρεοκοπίας. Τί θα μπορούσε να γίνει στο εσωτερικό, μετά από μία (μονομερή) χρεοκοπία;
- Το τραπεζικό σύστημα θα καταρρεύσει μέσα σε λίγες ώρες. Αυτό θα συμβεί τόσο λόγω του μηδενισμού της αξίας των ομολόγων που κατέχουν οι τράπεζες, αλλά και λόγω του κύματος αναλήψεων που θα υπάρξει.
- Ακόμη και εάν η Ελλάδα παραμείνει στο ευρώ, δε θα μπορέσει να αντέξει να πληρώνει τις εισαγωγές της. Κανείς δε μπορεί να απαγορεύσει τις εισαγωγές (κάτι τέτοιο απαγορεύεται από τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης), αλλά δε θα υπάρχουν τα χρήματα για να πληρωθούν. Μετά από ένα χρονικό διάστημα, οι εισαγωγές θα μειωθούν δραματικά.
- Θα καταρρεύσει ο δανεισμός των επιχειρήσεων. Μόνο λίγες μεγάλες εταιρίες θα μπορούν (και πάλι με εξαιρετικές δυσκολίες) να δανεισθούν από το εξωτερικό.
Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, είναι αμφίβολο εάν η χώρα θα μπορούσε να παραμείνει στη ζώνη του ευρώ για περισσότερο από ένα μήνα. Βεβαίως, κανείς δε μπορεί να αποβάλει μία χώρα από την Ευρωζώνη, αλλά καθώς δε θα υπάρχουν άλλες εναλλακτικές επιλογές, η χώρα θα αναγκασθεί να αποσυρθεί από μόνη της.
Όμως, καθώς θα έχουν συμβεί όλα αυτά, η Ελλάδα θα εξακολουθεί να χρωστά αυτά που έχει δανεισθεί!
Η παγκόσμια χρηματοοικονομική ιστορία είναι γεμάτη από τέτοια παραδείγματα. Καμία χώρα δεν έχει, μέχρι στιγμής, να κηρύξει μονομερή στάση πληρωμών και να μην έχει «τιμωρηθεί» για την πράξη της αυτή.
Η Ελλάδα έχει μία ανάλογη εμπειρία από το μακρινό της παρελθόν. Όταν η «επαναστατική διοίκηση της χώρας» συνήψε στην Αγγλία τα «δάνεια της Επανάστασης» (1824-1825) , στη συνέχεια κήρυξε στάση πληρωμών. Με τον τρόπο αυτόν όμως, δε διαγράφηκε το χρέος της. Επί δεκαετίες ταλαιπωρούνταν από το ζήτημα αυτό.
Η τότε στάση πληρωμών, στοίχισε πολλά στη χώρα: διαρκείς παρεμβολές των ξένων δυνάμεων στα εσωτερικά, αρνητική εξέλιξη στο ζήτημα της «Μεγάλης Ιδέας» και αδυναμία εκμετάλλευσης διαφόρων αρνητικών τότε εξελίξεων στα εσωτερικά της καταρρέουσας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, καθυστέρηση στην ανάπτυξη λόγω έλλειψης κεφαλαίων (οι διεθνείς αγορές παρέμεναν ερμητικά κλειστές), χαμηλή κυκλοφορία του χρήματος στο εσωτερικό. Έτσι, την περίοδο που η Δύση εκβιομηχανιζόταν, η Ελλάδα δεν είχε κεφάλαια και παρέμενε σε καθεστώς υπανάπτυξης.
Επί δεκαετίες η χώρα προσπαθούσε να βρει λύσεις με τους δανειστές της. Όμως, το «αγκάθι» της χρεοκοπίας και της οφειλής του χρέους ήταν πάντα εκεί. Και οι πιέσεις των ομολογιούχων ήταν συνεχείς.
Τελικά, η χώρα «έσπασε» και αναγκάστηκε να συρθεί σε διαπραγματεύσεις και σε ρύθμιση του χρέους της κατά το 1880.
Η Ελλάδα του 19ου αιώνα, παρά τη χρεοκοπία της, δεν κατόρθωσε να διαγράψει το χρέος της. Αντίθετα, πλήρωσε πολύ ακριβά τη διεθνή απομόνωσή της, τόσο με παρεμβάσεις στο εσωτερικό της, όσο και με διατήρηση της υπανάπτυξης. Και στο τέλος, πλήρωσε και το χρέος της!
Το ίδιο συνέβη και με τη χρεοκοπία του 1932. Η Ελλάδα στο τέλος αναγκάστηκε να ξεπληρώσει το χρέος της, αφού στο μεταξύ είχε –λόγω του χρέους- ανεχθεί διαρκείς παρεμβάσεις στα εσωτερικά της και την πολιτική της. Το χρέος του 1932 (το οποίο περιλάμβανε και τμήματα της ρύθμισης του 1880) ρυθμίστηκε από τις Κυβερνήσεις Παπανδρέου κατά τη δεκαετία του 1960. Το χρέος αυτό αποπληρώθηκε οριστικά στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας!
Η Ελλάδα σήμερα έχει δύο επιλογές: Είτε να κηρύξει μονομερή στάση πληρωμών (ανεξέλεγκτη χρεοκοπία) και να μπει σε μία άνευ προηγουμένου περιπέτεια, έτσι ώστε μετά από μερικά χρόνια και αφού έχει υποστεί τεράστιες οικονομικές, κοινωνικές και εθνικές απώλειες, να συρθεί σε διαπραγματεύσεις και να βρει μία λύση η οποία θα είναι ένα κάποιο «κούρεμα» των οφειλών της όπως θα έχουν αυτές διαμορφωθεί έως τότε.
Είτε να αποδεχθεί την προσφορά κουρέματος που προτείνεται σήμερα και το νέο δάνειο, για να υποστηρίξει τη λειτουργία της και την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών της.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, όπως προκύπτει από τα ιστορικά στοιχεία της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής ιστορίας, ότι:
α) Το «κούρεμα» χρέους που προτείνεται σήμερα στη χώρα (περίπου 100 δισεκατομμύρια ευρώ) είναι το μεγαλύτερο που έχει γίνει ποτέ.
β) Η δανειοδότηση που θα μπορέσει να εξασφαλίσει η χώρα, είναι η μεγαλύτερη που θα έχει δοθεί ποτέ.
Και εάν υποθέσουμε ότι η Βουλή σήμερα ψηφίζει την αποδοχή του PSI και τη σύμβαση δανεισμού (μνημόνιο), είναι βέβαιο ότι τελικά η χώρα θα σωθεί και ότι θα αποφύγει τη χρεοκοπία στο μέλλον;
Όχι δεν είναι. Όμως, έχει σοβαρές πιθανότητες να το πετύχει. Το χρέος μειώνεται σημαντικά, η χώρα –εάν κυβερνηθεί με σοβαρότητα και με υπευθυνότητα- μπορεί να επανέλθει σε τροχιά ανάπτυξης και το Κράτος μπορεί να μειωθεί και να γίνει λιγότερο σπάταλο.
Η Ελλάδα είναι μία πλούσια χώρα, με αρκετά συγκριτικά πλεονεκτήματα, με ικανούς και εργατικούς κατοίκους. Εάν η χώρα κατορθώσει να κυβερνηθεί με υπευθυνότητα, έχει πιθανότητες να επανέλθει σε ομαλότητα.
Είναι απορίας άξιο το γιατί αρκετές πολιτικές παρατάξεις ή και βουλευτές των κυβερνητικών κομμάτων υποστηρίζουν σήμερα το σενάριο της χρεοκοπίας. Για τις μεν πολιτικές παρατάξεις, θα μπορούσε να δοθεί η εξήγηση ότι, προσπαθούν να εκμεταλλευθούν τη σημερινή συγκυρία και να πετύχουν κομματικά οφέλη (άλλωστε, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η «αντιμνημονιακή πολιτική» όντως εξασφαλίζει πολιτικά οφέλη). Και βεβαίως, η πολιτική αυτή γίνεται εκ του ασφαλούς, αφού είναι σχεδόν βέβαιο ότι η Βουλή θα ψηφίσει σήμερα την αποδοχή της δανειακής σύμβασης. Η πολιτική αυτή είναιπολιτικά και κοινωνικά ανεύθυνη. Και θα πρέπει να στιγματιστεί.
Οι βουλευτές οι οποίοι όψιμα αποστασιοποιούνται από τις θέσεις των κομμάτων τους, πιστεύουν ότι με τον τρόπο αυτό θα σώσουν την υστεροφημία τους και ότι θα αποκαταστήσουν τις σχέσεις με την εκλογική τους βάση. Οι άνθρωποι αυτοί κοιμούνται ύπνο βαθύ! Πέρα από την ανεύθυνη και θλιβερή παρουσία τους στην πολιτική σκηνή, καταλήγουν να είναι και θρασύδειλοι υποκριτές. Και είναι βέβαιο ότι ο λαός δε θα ξεγελασθεί και ότι θα τους στείλει και αυτούς εκεί που θα πρέπει να τοποθετηθούν: στα σκουπίδια της ιστορίας!
Το ζήτημα είναι ο λαός. Ο λαός που έχει παρασυρθεί στο να πιστεύει ανύπαρκτες (έως και ανόητες) ψευδαισθήσεις.
Στο περιβάλλον κοινωνικής και οικονομικής κατάρρευσης που βιώνουμε σήμερα, είναι πολύ λογικό για τον απλό πολίτη, ο οποίος δε γνωρίζει (και δεν έχει την υποχρέωση να γνωρίζει) τα τεχνικά ζητήματα του δανεισμού των κρατών, ή την ιστορία για το τί συμβαίνει σ’ αυτές τις περιπτώσεις, να επιθυμεί και να επιδιώκει αυτό που νομίζει (ή αυτό που του «πλάσαραν») ως καλύτερο. Ποιός δε θα ήθελε μία διαγραφή των χρεών του; Ποιός δε θα ήθελε μία διαγραφή των χρεών της χώρας;
Όμως, μπορεί στα αλήθεια να γίνει κάτι τέτοιο; Οι δε προσπάθειες που έγιναν για να στηριχθεί το χρέος ως «ειδεχθές» αποδείχθηκε ότι δεν έγιναν στα σοβαρά και ότι αποσκοπούσαν στο να δημιουργηθεί «πολιτικό προφίλ» (το οποίο θα επιχειρηθεί να εξαργυρωθεί στις προσεχείς εκλογές) από τους εμπνευστές της.
Στην κρίσιμη περίοδο που βιώνει ο τόπος, μία περίοδο που θα διαρκέσει αρκετά, ο λαός θα πρέπει να καθοδηγηθεί σωστά. Και να του εξηγηθεί με απλά λόγια η αλήθεια. Η αλήθεια για την κατάσταση της χώρας. Η αλήθεια για το πώς φθάσαμε ως εδώ. Η αλήθεια για το πώς έχουν τα πράγματα και το τί έχει συμβεί ιστορικά σε ανάλογες περιπτώσεις.
Στο σημείο που μας έφερε το άθλιο πολιτικό μας σύστημα, η επιλογή του μνημονίου και της αποδοχής του προσφερόμενου «κουρέματος» (PSI) και της δανειακής σύμβασης, με ότι αυτά συνεπάγονται για τα οικονομικά του πληθυσμού, δεν είναι η καλύτερη επιλογή. Είναι όμως η μόνη επιλογή που έχουμε. Πέρα απ’ αυτή, βρίσκεται το χάος. Και το οξύμωρο είναι ότι, εάν δεν αποδεχθούμε τη μόνη επιλογή που σήμερα έχουμε, μετά από μερικά χρόνια, θα παρακαλούμε να μας (ξανα)προσφερθεί. Αφού στο μεταξύ έχουμε γυρίσει κοινωνικά και οικονομικά, πολλές δεκαετίες πίσω.
EuroCapital.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου