Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΔΑΝΕΙΣΜΟΥ

Με την αιτούμενη διαγραφή χρέους ύψους 100 δις € πυροβολούμε στην κυριολεξία τα πόδια μας, αφού τα μισά από αυτά ανήκουν σε εμάς τους ίδιους – στις δικές μας τράπεζες και στα δικά μας ασφαλιστικά ταμεία

ΕΙΔΗΣΗ 19.02.12:: Στο Βερολίνο, στο Άμστερνταμ και στο Ελσίνκι έχει αρχίσει να διαμορφώνεται η άποψη ότι, ούτε το δεύτερο δάνειο των 130 δις € θα είναι επαρκές για την Ελλάδα. «Η ισορροπία ισχύος έχει μεταβληθεί» παρατηρούσε πριν από λίγες ημέρες ευρωπαίος διπλωμάτης στους «Financial Times». «Η διάσωση της Ελλάδας δεν θεωρείται πλέον η μοναδική επιλογή - στο τραπέζι ευρίσκεται επίσης η χρεοκοπία της Ελλάδας, εντός της Ευρωζώνης».

Υψηλόβαθμη κοινοτική πηγή σημειώνει ότι, «Πλέον οι πιθανότητες διασποράς της ελληνικής κρίσης έχουν μειωθεί δραματικά. Ακόμη και πίσω από κλειστές πόρτες, άνθρωποι που μέχρι πρότινος ήταν θετικοί για την ελληνική υπόθεση, έχουν αρχίσει να μεταβάλλουν στάση». Επικαλείται λοιπόν τρεις λόγους:

(α) Η ταχεία προώθηση του «Δημοσιονομικού Συμφώνου», η οποία αναμένεται να υπογραφεί στην προσεχή Σύνοδο Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 1-2 Μαρτίου.

(β)  Από το δεύτερο μισό του 2012 θα τεθεί σε λειτουργία ο μόνιμος Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM), διαδεχόμενος τον προσωρινό μηχανισμό EFSF. Με κεφάλαιο 500 δις €, ο ESM θεωρείται ότι θα μπορεί να βοηθήσει χώρες με οικονομικά προβλήματα στο μέλλον.

(γ)  Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), υπό τη νέα της ηγεσία, συμβάλλει στην προστασία και στη ρευστότητα των ευρωπαϊκών τραπεζών.

Με κριτήριο όλα τα παραπάνω και ευχόμενοι, όπως πάντα, να κάνουμε λάθος στις εκτιμήσεις μας, φαίνεται ότι οδηγούμαστε πραγματικά στο δρόμο της Αργεντινής, παρά το ότι έχουμε στη διάθεση μας μία σειρά πανεύκολων λύσεων του προβλήματος του δημοσίου χρέους – μεταξύ άλλων, τα εθνικά ομόλογα.

Για παράδειγμα, εκτός από όλες αυτές που έχουμε ήδη αναφέρει στο παρελθόν, θα μπορούσαμε να ζητήσουμε, αντί της διαγραφής του χρέους των 100 δις € (όπου στην κυριολεξία «πυροβολούμε τα πόδια μας», όπως τόνισε επίσης συνάδελφος οικονομολόγος, αφού τα μισά από αυτά ανήκουν σε εμάς τους ίδιους – στις τράπεζες και στα ασφαλιστικά ταμεία μας, όπως έχουμε επισημάνει επανειλημμένα, την τελευταία φορά σε τηλεοπτική εκπομπή), να επενδυθούν στην Ελλάδα τα 100 δις €, με χαμηλά επιτόκια δανεισμού νέων επιχειρήσεων – έτσι ώστε να υπάρξει ανάπτυξη, με βάση την οποία θα αυξανόταν τα έσοδα του δημοσίου, θα περιοριζόταν η ανεργία και θα έβρισκαν θέσεις εργασίας στον ιδιωτικό τομέα, όλοι όσοι ΔΥ θα υποχρεώνονταν σε απολύσεις.

Φυσικά αυτά τα 100 δις €  δεν θα διαγράφονταν από το χρέος μας (αυτά που οφείλει κανείς πρέπει να τα πληρώνει), αλλά θα χρησιμοποιούνταν ως δάνεια για επενδύσεις, με στόχο την επαναβιομηχανοποίηση της χώρας μας – θα μπορούσαν δε να επιστραφούν με ετήσιες δόσεις, τις οποίες θα είχαμε τη δυνατότητα να εξυπηρετήσουμε (ενώ οι υποχρεώσεις που αναλαμβάνουμε σήμερα είναι πολύ μεγαλύτερες, από αυτές που μπορούμε να εκπληρώσουμε – γεγονός που γνωρίζουν πολύ καλά τόσο οι δανειστές, όσο και οι «εταίροι» μας).

Δυστυχώς, η διαχείριση της κρίσης εκ μέρους των ιθυνόντων, πόσο μάλλον οι διαπραγματεύσεις με τους δανειστές μας, ήταν και συνεχίζουν να είναι το λιγότερο καταστροφικές – με αποτέλεσμα να οδηγούμαστε χωρίς κανέναν αντικειμενικό λόγο, καθώς επίσης χωρίς κανένα εναλλακτικό σχέδιο Β, στη χρεοκοπία και στη δραχμή. Ο χρόνος δε που απομένει στη διάθεση μας είναι πλέον ελάχιστος – ίσως όχι περισσότερος από λίγους μήνες ακόμη.  

Το γεγονός αυτό υποθέτουμε πως είναι επίσης γνωστό στην πολιτική ηγεσία, η οποία πιθανότατα συνεχίζει στον ίδιοεσφαλμένο δρόμο, επειδή δεν θέλει να αποδεχθεί το λάθος της – κάτι που θεωρούμε αδιανόητο, αφού συνήθως επιδεινώνει τις προοπτικές. Άλλωστε, δεν είναι σε καμία περίπτωση «μεμπτό» να αλλάζουμε πορεία, όταν οι συνθήκες αλλάζουν ή/και οι καταστάσεις το απαιτούν – κάτι που δεν θα λέγαμε για εκείνους τους πολιτικούς, οι οποίοι διαφοροποιούν ριζικά, κατά 180 μοίρες συχνά, τις «θέσεις» τους, προφανώς με κριτήριο τα προνόμια και την «καρέκλα».

Ολοκληρώνοντας οφείλουμε να επισημάνουμε ότι οι Πολίτες της Δύσης (όχι μόνο της Ευρώπης), γνωρίζοντας όλα όσα συμβαίνουν στη χώρα μας (αποτελεί το πειραματόζωο της κατάλυσης του κοινωνικού κράτους, καθώς επίσης της ανάληψης της εξουσίας από το Καρτέλ και τις πολυεθνικές τράπεζες, από την ελίτ δηλαδή), περιμένουν από τους Έλληνες να υπερασπισθούν ακόμη μία φορά τη Δημοκρατία.

Ατυχώς άλλες χώρες, ιδίως η Πορτογαλία και η Ιρλανδία, έχουν ήδη υποκύψει, αποδεχόμενες τη μοίρα τους – ευτυχώς όχι η Ισλανδία, η οποία αρνήθηκε την πληρωμή του χρέους των τραπεζών, εγκατάστησε την άμεση δημοκρατίακαι οδήγησε τους ενδοτικούς πολιτικούς της στα Δικαστήρια.

ΥΓ: Στον Πίνακα Ι που ακολουθεί, από το άρθρο μας «Πύρρειος χρεοκοπία», το οποίο γράφτηκε στις 28 Οκτωβρίου του 2011 και ακολουθεί ξανά παρακάτω, φαίνεται η κατανομή του χρέους και της (πιθανής, αφού οι τράπεζες δεν δεσμεύονται από τις διαπραγματεύσεις του συνδέσμου τους – του IIF δηλαδή) διαγραφής του:   

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Οι «μεριδιούχοι» του δημοσίου χρέους, η διαγραφή και το υπόλοιπο – αριθμοί κατά προσέγγιση, τέλη του 2011.  

Δανειστές	Ποσόν	Διαγραφή	Υπόλοιπο
ΕΚΤ	60,00	./.	60,00
Τρόικα*	65,00	./.	65,00
Έντοκα Γραμμάτια**	15,00	./.	15,00
Άλλα δάνεια**	20,00	./.	20,00
Έλληνες Πιστωτές***	110,00	50%	55,00
Ξένοι πιστωτές	100,00	50%	50,00
Σύνολα	370,00	29%	265,00

* Πρόκειται για τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας και του ΔΝΤ.

** Δεν υπόκεινται σε διαγραφή, εξ όσων τουλάχιστον γνωρίζουμε (Τράπεζα Πειραιώς).

*** Αποτελούν περίπου το 30% του συνόλου (τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία, ιδιώτες κλπ.)

Σημείωση: Το εντυπωσιακό κατά την άποψη μας είναι το γεγονός ότι, η ΕΚΤ δεν θα προβεί σε διαγραφή, παρά το ότι έχει αγοράσει ομόλογα του δημοσίου μας σε πολύ χαμηλές τιμές – επομένως, το ότι θα κερδοσκοπήσει εις βάρος μας και προς όφελος των μετόχων της.  

Σύμφωνα με τον Πίνακα Ι, ο μέσος όρος της διαγραφής επί του συνολικού χρέους υπολογίζεται στο 29% - ενώ θα διαγραφούν περίπου 105 δις €, εάν φυσικά συμφωνήσουν όλοι οι πιστωτές μας. Πρακτικά λοιπόν, έως τον Ιανουάριο του 2012, θα αντικατασταθούν τα παλαιά ομόλογα με νέα, χαμηλότερης ονομαστικής αξίας κατά 50% και με ένα (μικρότερο) επιτόκιο της τάξης του 4,5% (αφού, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις, οι τόκοι θα μειωθούν στα 12 δις €, από 17 δις € σήμερα).

Παράλληλα, τα τοκοχρεολύσια θα εξοφλούνται από έναν νέο δανεισμό της Τρόικας ύψους 130 δις €, ενώ τα πρωτογενή ελλείμματα του προϋπολογισμού μας (προ τόκων και χρεολυσίων, τα τρέχοντα δηλαδή του δημοσίου), θα πρέπει να πάψουν να υπάρχουν – αφού δεν θα μπορούν να χρηματοδοτηθούν, όπως ακριβώς συμβαίνει και στην περίπτωση της χρεοκοπίας-στάσης πληρωμών, οπότε θα πρέπει να καλυφθούν από νέους φόρους (τα ελλείμματα του εξωτερικού ισοζυγίου μας επίσης θα περιορισθούν, αφού για τις εισαγωγές μας θα απαιτείται πλέον πληρωμή μετρητοίς – γεγονός που πιθανότατα θα προκαλέσει τεράστιες ελλείψεις προϊόντων στη αγορά, πρώτων υλών, ενέργειας, φαρμάκων, χρεοκοπίες εισαγωγικών επιχειρήσεων κλπ. – άρθρο μας).     

Από τα 105 δις € τώρα, τα οποία θα «χαρισθούν» στην Ελλάδα, τα 55 δις € ανήκουν σε Έλληνες – με αποτέλεσμα να υπάρξει ανάγκη ανακεφαλαιοποίησης τόσο των τραπεζών μας (κάποιες από τις οποίες μάλλον δεν θα αποφύγουν την Ευρωκρατικοποίηση), όσο και των ασφαλιστικών ταμείων μας. Ουσιαστικά λοιπόν θα πληρωθούν έμμεσα από εμάς τους ίδιους, ενώ οι ξένες τράπεζες, στο σύνολο τους, θα διαγράψουν «μόλις» 50 δις €.

Περαιτέρω, αφού δεν ανακοινώθηκε κανένα απολύτως μέτρο ανάπτυξης της οικονομίας μας, η ύφεση θα συνεχισθεί – με αποτέλεσμα να μειωθεί το ΑΕΠ μας στα 200 δις € περίπου το 2012. Επομένως, το χρέος μας το 2012 θα αποτελεί το 132,5% του ΑΕΠ μας, συν τα νέα ελλείμματα – ενώ το δημόσιο θα πρέπει να ενισχύσει τράπεζες και ασφαλιστικά ταμεία με τουλάχιστον 40 δις €, τα οποία θα δανεισθεί από το EFSF (πιθανολογούμε ότι, το χρέος θα φτάσει τέλη του 2012, εάν συμφωνήσουν όλες οι ξένες τράπεζες στη διαγραφή του 50%, καθώς επίσης εάν ενισχυθούν οι δικές μας και τα ταμεία, στα 320 δις € ή στο 160% του τότε ΑΕΠ μας – περίπου στα ίδια επίπεδα δηλαδή με σήμερα).  

Εκτός αυτού οι τράπεζες μας, κυρίως οι μεγαλύτερες, στην προσπάθεια τους να αποφύγουν την κρατικοποίηση, θα θελήσουν να μειώσουν τις κεφαλαιακές ανάγκες τους, περιορίζοντας τις ήδη χαμηλές πιστώσεις τους στις Ελληνικές επιχειρήσεις και στα νοικοκυριά. Επομένως, η χώρα μας θα οδηγηθεί σε μία νέα, μεγαλύτερη πιστωτική παγίδα (άρθρο μας), η οποία θα υποχρεώσει πολλές υγιείς επιχειρήσεις να χρεοκοπήσουν – με δυσμενή αποτελέσματα για την ανεργία («εκβάλλει» στα ελλείμματα), για τις επενδύσεις, για τη διατήρηση του όποιου παραγωγικού ιστού μας έχει απομείνει, για ταδίδυμα ελλείμματα (προϋπολογισμός, εξωτερικό ισοζύγιο), για τα έσοδα του δημοσίου κλπ.    

Ακόμη όμως και αν η ύφεση δεν επιδεινωθεί, εάν απλά διαμορφωθεί δηλαδή ως έχει προβλεφθεί (-2%) τον επόμενο χρόνο, η Ελλάδα θα υποχρεωθεί πλέον να εγκαταλείψει μόνη της την Ευρωζώνη, αφού δεν θα έχει πια καμία δυνατότητα να διαχειριστεί τη κρίση χρέους και δανεισμού – ειδικά όταν καίγονται καθημερινά χρήματα και συρρικνώνεται συνεχώς η ποσότητα τους. Επομένως, η καταναγκαστική επιστροφή στο σενάριο της δραχμής, χωρίς κανένα πλεονέκτημα πλέον, γίνεται πολύ πιο πιθανή – ειδικά όταν η Ευρωζώνη απαιτεί πρωτογενές πλεόνασμα από την Ελλάδα, για να συνεχίσει να την δανείζει.

Σε γενικές γραμμές λοιπόν η κυβέρνηση «επέλεξε» τη λύση της χρεοκοπίας για να «εξοικονομήσει» 50 δις € - με μάλλον δυσανάλογα ανταλλάγματα (για παράδειγμα, την παραχώρηση της εθνικής μας κυριαρχίας, την εκποίηση της δημόσιας περιουσίας, τη λεηλασία της ιδιωτικής, τον εξευτελισμό των Ελλήνων, τη «μήνη» των αγορών, τη συνέχιση της καταστροφικής πολιτικής λιτότητας, την εξαθλίωση του πληθυσμού κλπ.), καθώς επίσης με τεράστιους κινδύνους. Επομένως, πρόκειται για μία «Πύρρειο χρεοκοπία» - μία χρεοκοπία δηλαδή με όλα τα αρνητικά της επακόλουθα και χωρίς κανένα από τα θετικά.   

Βασίλης Βιλιάρδος (copyright)

Αθήνα, 20. Φεβρουαρίου 2012

viliardos@kbanalysis.com